Burn-out lijkt vaag maar is aantoonbaar

Toen ik mijn burn-out had was er nog heel weinig over bekend. Ik snapte ook niet hoe ik 30 jaar geleden in een burn-out terecht was gekomen. En had het er zelf erg moeilijk mee want ik was een echte doener en kon ineens veel dingen niet meer. Ik denk dat het voor mij wel had uitgemaakt als ik had geweten dat een burn-out aantoonbaar was. Want juist omdat het zo vaag lijkt voelde ik me schuldig. Ik had het gevoel te moeten verklaren wat er met me aan de hand was. Maar ik snapte dat zelf eigen niet, mijn huisarts ook niet en de hulpverlening toen ook nog niet.

Voor veel mensen is een burn-out een vaag begrip. Dat is lastig als je een burn-out hebt. Maar ook lastig voor je omgeving om te begrijpen hoe het voelt en welke gevolgen dit heeft. Dit kan tot onbegrip leiden naar jezelf en anderen toe. En gevoelens van schuld, of het gevoel dat je je aanstelt. Waardoor je het niet serieus genoeg neemt en toch weer DOOR gaat.

Als je na een tijd ziek thuis te zijn geweest weer op het werk komt, merk je dat veel collega’s niet weten hoe je met jouw ziekte om moeten gaan. Veel durven helemaal niets te zeggen en ontwijken je. Sommige vragen of het nu weer helemaal goed gaat na je inzinking, terwijl dat totaal iets anders is. Of ze zeggen: “Ja hoor, ik snap het helemaal, ik ben soms ook zo moe”. Terwijl er toch echt een heel groot verschil zit tussen een keertje moe zijn of een burn-out.

Je hebt niet alleen te maken met dat je het zelf lastig vind om de burn-out te hebben en te accepteren maar ook met hoe jouw omgeving er mee omgaat. Je krijgt hierdoor snel het gevoel dat je een aansteller bent. Terwijl je toch echt serieuze klachten hebt. Omdat je zo ‘normaal’ mogelijk wilt doen, neem je je klachten niet altijd even serieus. En  ga je telkens weer over je grenzen waardoor de klachten steeds erger worden.

Wetenschappers van het Donders Instituut in Nijmegen, onderdeel van de Radboud Universiteit, zijn erin geslaagd burn-out aan te tonen in de hersenen van patiënten. Daarmee is burn-out voor het eerst vast te stellen op grond van objectieve gegevens. Bij een burn-out ben je tot op cel niveau opgebrand, dit is echter nooit eerder wetenschappelijk aantoonbaar geweest en daarom noemt de universiteit het een doorbraak.

Neem jezelf en jouw klachten serieus. Als je je kop in het zand steekt en net wil doen of er niets aan de hand is wordt het probleem alleen maar groter. Een burn-out is niets om je voor te schamen. Want juist de mensen die alles goed willen doen, erg betrokken zijn en veel voor anderen over hebben, krijgen een burn-out.

De Nijmeegse onderzoekers lieten proefpersonen hun ogen openen en sluiten in ontspannen toestand en maakten daarbij opnames van hun hersenactiviteit. Het hersenpatroon van burn-out patiënten vertoonde duidelijk minder pieken. Volgens de wetenschappers betekent dat dat die persoon een mindere bereidheid of mogelijkheid heeft om zich mentaal in te spannen. Ook andere hersenonderzoeken toonden aan dat degenen met burn-out vlakker reageerden en minder hersenactiviteit lieten zien.

De valkuil is dat je doordat een burn-out niet overal ter wereld erkend wordt als een officiële aandoening, je je klachten niet serieus neemt. In de Verenigde Staten bestaat een burn-out bijvoorbeeld officieel niet. In Nederland heeft naar schatting 5 procent van het ziekteverzuim op het werk te maken met burn-out. Van die groep blijft de helft zeer lang afwezig. Sommige mensen komen nooit meer op het oude werkniveau terug.

5 tips om te herstellen van een burn-out

1. Accepteer. Leg je erbij neer dat je een burn-out hebt, niet in de zin dat je nooit meer beter wordt, maar vecht niet tegen het feit dat het zo is omdat je het niet wilt;
2. Neem stappen. Als accepteert dat dit jouw situatie, op dit moment is,  wordt het ook eenvoudiger om de juiste stappen te nemen om er weer uit te komen;
3. Heb geduld. Zowel met jezelf door jezelf niet te veroordelen, als jouw omgeving. Geef je omgeving voorlichting over burn-out zodat ze je beter begrijpen;
4. Laat los dat iedereen het moet begrijpen. Accepteer dat mensen die verder weg staan het misschien niet begrijpen. Je hebt niet de goedkeuring van de hele wereld om ziek te kunnen zijn;
5. Focus op herstel. Focus je op je eigen herstel en niet op wat anderen vinden.

Een klant van mij kwam na een periode ziek thuis te zijn met een burn-out weer op het werk om op therapie basis aan de slag te gaan. Hij voelde dat hij werd nagekeken door collega’s als hij door de gang liep. Bij de koffieautomaat werd het ineens erg stil als hij erbij kwam staan. Soms werd hij erg emotioneel als een collega hem wel aansprak. Hij schaamde zich voor zijn situatie. En hij merkte dat zijn collega’s niet begrepen wat er met hem aan de hand was. We bespraken dat het belangrijkste is hoe je er zelf in staat. Veel mensen niet weten wat een burn-out is en begrijpen het dus niet. Dan heb je de keuze om ze dit uit te leggen of het te laten. Hij liet zich hierdoor minder van de wijs brengen en kreeg meer zelfvertrouwen. Hij richtte zich op zijn herstel en zijn re-integratie.

Kortom neem jouw burn-out serieus, ook als anderen dat niet doen. Neurowetenschapper en onderzoeksleider Gilles van Luijtelaar zegt dat verder onderzoek onder grotere groepen proefpersonen nodig is, maar hij twijfelt er niet aan dat burn-out vanaf nu overal een erkende aandoening zal zijn. Dus geef je omgeving indien nodig voorlichting. Realiseer je dat er altijd mensen kunnen zijn die jouw burn-out niet begrijpen. Het belangrijkste is dat je je focust op jouw herstel. Want als je net doet of er niets aan de hand is heb je vooral jezelf ermee omdat je niet die stappen neemt die nodig zijn om je herstel in te zetten. Waardoor de klachten alleen maar erger worden.

Door: Nanda Noorlander van N-balans. (Nanda Noorlander helpt mensen die last hebben van overspannenheid of een burn-out van overleven naar leven. Zodat ze meer rust en meer energie hebben en ze weer kunnen genieten en eindelijk weer gelukkig zijn.)

En dan hoor ik nu graag van jou! Wil je definitief uit je burn-out? Klik hieronder en bestel de 3-delige videoserie…