Gezond omgaan met emoties geeft rust
Gezond omgaan met emoties geeft rust, maar in de praktijk wordt je gemakkelijk overspoelt door emoties en dit zorgt voor onrust. Je hebt je zintuigen om de wereld om je heen waar te nemen zodat je je lichaam kunt beschermen en kunt zorgen voor het voort bestaan. Voor het waarnemen van je innerlijke wereld heb je emoties, maar dit schept nog al eens verwarring.
Als iemand iets doet wat je grens overschrijdt wordt je boos. Is er iets iets wat innerlijk pijn doet wordt je verdrietig. Als er iets gebeurd wat je leuk vindt voel je je blij. En als er in jouw ogen een bedreigende situatie ontstaat, wordt je bang. Een emotie is een reactie van je hersenen op een gebeurtenis, waarna je een gedachte hebt en vervolgens een emotie. Zo’n reactie komt snel en vrijwel automatisch en zorgt vaak voor een bepaald patroon van gedrag, bijvoorbeeld vechten, vluchten of bevriezen, met bijbehorende lichamelijke reacties.
Emoties hebben een grote invloed op je gezondheid, ze brengen op moleculair niveau effecten in je lichaam teweeg. Emoties zijn in staat de natuurlijke balans van je lichaamsfuncties te verstoren of juist te herstellen. Als je bepaalde emoties niet prettig vind en deze onderdrukt door jezelf af te leiden wordt de emotie alleen maar sterker. Als je een emotie vermijd, zet deze zich vast in je lichaam en kun je diverse klachten krijgen. Daarnaast kunnen emoties zorgen voor ruzie en je onnodig tijd kosten.
De vier hoofd emoties boosheid, verdriet, blijheid en angst geven dus aan hoe je je voelt. Een situatie kan een gedachte veroorzaken en vervolgens een gevoel veroorzaken. Bijvoorbeeld: Je ziet iemand parachute springen. Als je denkt: “Zo meteen stort deze persoon neer”, zal je je angstig voelen. Terwijl als je denkt: ”Ik wou dat ik het geld had om parachute te springen”, zal je je jaloers voelen. Als je denkt: “Dat lijkt me echt gaaf om te doen!”, zal je je blij en enthousiast voelen. Terwijl dat wat er daadwerkelijk gebeurd in alle gevallen het zelfde is. Ook het zien van een emotie bij anderen kan een emotie veroorzaken, maar ook iets waar je aan denkt, of een fantasie of een stemming.
Emotionele reacties zijn voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. Schrikken is een aangeboren emotionele reactie. Angst voor bepaalde situaties of voorwerpen kan echter ook het gevolg zijn van een leerproces. Zo kan een neutrale gebeurtenis door associatie met een schadelijke gebeurtenis op den duur angst gaan oproepen. Dit proces heet conditionering. Conditionering kunnen ook weer worden afgeleerd, zodat je meer rust ervaart.
Realiseer je dat emoties noch goed, nog slecht zijn. Misschien vind je een emotie als blijheid leuk en vind je het lastig om verdriet, boosheid of angst te voelen. Alle emoties hebben een functie, ze zijn noch goed, noch slecht. De manier waarop je ermee omgaat en wat je erbij denkt heeft echter wel een grote invloed op je geluk, kwaliteit van leven en je gezondheid. Emoties kun je als beangstigend en bedreigend ervaren omdat ze zo krachtig kunnen zijn en het vaak veiliger voelt om alles verstandelijk te ervaren. Emoties zijn echter net als golven van de zee: ze zwellen aan tot zij hun hoogste punt bereiken, waarna ze langzaam wegebben.
Er zijn drie manieren om met emoties om te gaan. De meest gezonde manier is je emoties toe te laten en ze gewoonweg te ervaren, zonder te proberen in te grijpen, of erover te oordelen. Een tweede manier is je emoties onderdrukken voordat ze hun piek bereiken. Je wilt de emotie dan niet ervaren, je bent er bang voor en vlucht in je denken. Een derde manier is je vastklampen aan emoties nadat zij hun piek hebben bereikt. Hierdoor blijf je onnodig lang hangen in een emotie. Zowel het wegdrukken van een emotie als het vastklampen aan emotie heeft op den duur gevolgen voor je gezondheid: het lichaam raakt overbelast en uit balans en de stroom van negatieve en alarmerende gedachten raakt versterkt. Op krijgt je systeem geen rust.
De vier stappen voor gezonde omgang met emoties
Stap 1: Opmerkzaamheid
Emoties komen en gaan als golven: ze zwellen aan, bereiken hun piek en nemen vervolgens weer af. Probeer eens te ervaren hoe je “op de golf van een emotie surft”. Kijk eens hoe je reageert op deze emotie. Druk je de emotie weg voordat deze zijn piek bereikt? Of, laat je de emotie toe en ervaar je hoe deze aanzwelt, zijn piek bereikt en afneemt? Of klamp je je vast aan de emotie als deze over zijn piek heen is en houd je de emotie daarmee onbewust in stand?
Stap 2: Acceptatie
Accepteer je emotie, vecht er niet tegen. Door je emoties te accepteren, wordt het voor jezelf duidelijk wat er in je omgaat. Laat je weerstand los en overwin je angst voor de emotie, weet “ook dit gaat voorbij”. Weerstand houdt datgene waar je niet wilt voelen juist in stand. Het houdt je aandacht gericht op wat je niet wil voelen. Je gaat je er op den duur alleen maar slechter door voelen en het kost je onnodig veel energie.
Stap 3: Toestemming geven en aandachtig blijven
Geef jezelf toestemming met de golf mee te gaan en de emotie in al haar facetten te ervaren: de aanzwelling, het piekmoment en het wegebben van de emotie. Richt je aandacht op de ervaring van de emotie in je lichaam. Vraag jezelf: “Wat voel ik precies? Waar in mijn lichaam voel ik dat? Beweegt het door mijn lichaam heen of blijft het op één plek hangen? Wordt het krachtiger, is het op zijn krachtigst, of neemt het in kracht af?” Probeer er geen invloed op uit te oefenen, laat de emotie gewoon op zijn natuurlijke beloop. Is de emotie zo krachtig dat deze je overmant, zoek dan een rustig plekje voor jezelf waar je de emotie vrij kunt uiten. Hier kun je je boosheid ervaren, je tranen de vrije loop laten of je uitspreken tegenover een denkbeeldig persoon. Je kunt je ook uiten door het op te schrijven of te tekenen of schilderen.
Stap 4: Onderzoeken
Onderzoek voor jezelf waarom je deze emotie ervaart of hebt ervaren. Wat is de aanleiding voor dit gevoel geweest? Is er iets gebeurd of had je bepaalde gedachtes? Wil je hierop reageren naar anderen mensen toe en op welke manier?
Kortom emoties hebben een grote invloed op je gezondheid, je hoeft ze slechts door je heen te laten spoelen. Als je je verzet hou je de emotie alleen maar langer vast, waardoor je je onnodig rot voelt, het ruzie kan veroorzaken en het ten koste gaat van je gezondheid. Terwijl als je de emotie accepteert, er ervaart je weet dat de emotie zo weer voorbij is en de rust weer keert en je weer in balans bent.
Door: Nanda Noorlander van N-balans. (Nanda Noorlander helpt mensen die last hebben van overspannenheid of een burn-out van overleven naar leven. Zodat ze meer rust en meer energie hebben en ze weer kunnen genieten en eindelijk weer gelukkig zijn.)
En dan hoor ik nu graag van jou! Wil je definitief uit je burn-out? Klik hieronder en bestel de 3-delige videoserie… ?