Hoe compassie zorgt voor minder stress

Ik was er altijd een ster in om negatief in te vullen voor anderen. Als iemand iets tegen ze zei vatte ik dat altijd direct op als kritiek. Zo ook toen mijn dansleraar op een gegeven moment zei dat ik geen vragen meer mocht stellen. Ik was erg gedreven en wilde goed leren dansen. En ik begreep niet waarom hij dat tegen me zei. Ik legde het uit als dat hij me niet mocht. Pas veel later begreep ik dat hij daarmee geconfronteerd werd met zijn onzekerheid omdat hij mijn vragen niet altijd kon beantwoorden.

Herken je dat je regelmatig gedachtes hebt over wat een ander denkt? Dat je als het ware naar binnen probeert te kijken om te bepalen wat er in de ander omgaat. Dat je dat niet vraagt maar vervolgens een aanname doet. En als je dan daarop reageert dat er gemakkelijk ruzie kan ontstaan omdat je met weinig compassie reageert?

“Hij zal nu wel denken dat ik dom ben”, denk je als je baas een raar gezicht trekt op je werk tijdens een vergadering. Je ziet zijn gezicht en bent direct bang dat je iets verkeerd hebt gedaan. Je probeert helder te krijgen wat de betekenis van zijn uitdrukking is. En vervolgens trek je een conclusie over je zelf. Maar je weet helemaal niet zeker of jouw aanname wel klopt.


Door de aannames die je doet kun je gemakkelijk gedoe krijgen. En gedoe geeft stress en spanning. Want er ontstaat gemakkelijk ruzie. Je voelt je eenzaam en onbegrepen. Waardoor je je terug trekt en je je nog eenzamer voelt. De ander reageert met onbegrip want hij weet niet welke aanname jij hebt gedaan. Wel wat er zich bij hem afspeelt, maar als dat niet aansluit ontstaat er alleen maar verwarring.

Doordat je invult wat een ander denkt kan er gemakkelijk verwijdering ontstaan. Of je geeft een betekenis aan wat de ander doet, terwijl dat helemaal niet juist hoeft te zijn. Misschien oordeel je ook nog over de ander. De kans dat je elkaar verkeerd begrijpt is hierdoor ook groter. De aannames die je doet zijn gebaseerd op ervaringen uit jouw verleden. Met dezelfde persoon of andere mensen. En de gedachtes die daarbij ontstaan zijn gebaseerd op jouw eigen angsten. Dus hoeft dit helemaal niet te kloppen.

Empathie helpt je om minder te oordelen. Medelijden, mededogen, medeleven en compassie zijn begrippen die redelijk dicht bij elkaar liggen. Het gaat om een vorm van empathie, waarbij iemand meevoelt met het lijden van een ander. Medeleven wordt vaak beschouwd als een deel van het begrip liefde. Compassie komt ook terug in verschillende filosofieën en godsdiensten. Vaak is het begrip verwant aan barmhartigheid, naastenliefde, genade en vergeving.

Het verschil tussen medeleven en medelijden. Medeleven in de psychologie is de gevoeligheid voor het herkennen van het leed bij een ander, waarbij een reactie van verbondenheid vaak vanzelf volgt. Medeleven mag in deze betekenis niet worden verward met medelijden, wat over het algemeen meer een zielige bijklank heeft.

Naastenliefde brengt je dichter bij de ander. Christenen worden aangespoord om hun eigen verlangens te verzaken en om mededogen te tonen ten aanzien van anderen, in het bijzonder voor diegenen die hulp nodig hebben. Het verhaal van de Barmhartige Samaritaan gaat ook over medelijden en naastenliefde. In het Westerse christendom gaan de begrippen medelijden en naastenliefde gepaard met het principe van liefdadigheid, wat heeft geleid tot het ontstaan van een reeks liefdadigheidsorganisaties.

Mededogen zorgt voor verbinding. Medelijden, liefdadigheid en zelfbeheersing zijn de drie belangrijkste deugden in het Hindoeïsme. In het Boeddhisme is mededogen datgene wat een hart van een goed persoon beroert wanneer hij de pijn van anderen ziet. Het zou het antigif zijn tegen het vergif van woede en haat. Mededogen voor alle leven, zowel menselijk als ander, staat centraal in het Jainisme. In het Jodendom wordt medelijden en mededogen voor hen die in nood zijn toegeschreven aan zowel de mens als God. Volgens de Kabbala, een Joodse mystieke traditie, maakt het ontbreken van mededogen mensen wreed.

Mensen in nood helpen. In de Islam zijn genade en mededogen de belangrijkste eigenschappen van Allah. Islamitische geschriften sporen gelovigen aan tot mededogen ten aanzien van gevangenen en weduwes, wezen en armen. Een belasting om armen en behoeftigen te helpen, is verplicht voor alle moslims. Veel landen hebben een wetgeving die mensen verplicht om een persoon in nood te helpen. Dit betreft dus een opgelegde vorm van mededogen.

De valkuil is dat je alleen aan de ander denkt en jezelf overslaat. Dat is ook niet de bedoeling. Het gaat erom dat je niet invult voor de ander. Niets invult voor de ander. En dat je begrip hebt voor de ander maar tegelijk ook je eigen grenzen aangeeft.

In 5 stappen minder stress door compassie te beoefenen

Het doel van onderstaande oefening is de hoeveelheid compassie in de wereld te vergroten. Voor jezelf geeft dit op persoonlijk niveau een gevoel van vrede. Je kunt deze oefening doen op een plek waar mensen samenkomen. Je doet de oefening dan bij vreemden, onopgemerkt, van enige afstand. Blijf met elke stap gericht op dezelfde persoon.

Stap 1:
Richt je aandacht op één persoon. En herhaal voor jezelf: “Net als ik is deze persoon op zoek naar wat geluk in zijn/haar leven.”

Stap 2:
Met je aandacht op deze persoon gericht, herhaal je bij jezelf: “Net als ik probeert deze persoon lijden in zijn/haar leven te vermijden”.

Stap 3:
Met je aandacht gericht op deze persoon gericht, herhaal je bij jezelf: “Net als ik heeft deze persoon ervaring met verdriet, eenzaamheid en wanhoop”.

Stap 4:
Met je aandacht op deze persoon gericht, herhaal je bij jezelf: “Net als ik probeert deze persoon zijn/haar behoeften te vervullen”.

Stap 5:
Met je aandacht op deze persoon gericht , herhaal je bij jezelf: “Net als ik leert deze persoon over het leven”.

Dus vul niet langer in wat een ander denkt. Dat voorkomt dat dat er onnodig ruzie, stress en spanningen ontstaan. Doe bovenstaande oefening om meer compassie voor anderen te krijgen. Je kunt deze ook bij bekenden doen, dan zal de oefening voor meer begrip voor de ander zorgen. Als iemand niet in dezelfde ruimte is, kun je de oefening ook in gedachten doen. Op deze manier heb je meer begrip voor de ander en het geeft jou meer rust.

Door: Nanda Noorlander van N-balans. (Nanda Noorlander helpt mensen die last hebben van overspannenheid of een burn-out van overleven naar leven. Zodat ze meer rust en meer energie hebben en ze weer kunnen genieten en eindelijk weer gelukkig zijn.)

En dan hoor ik nu graag van jou! Wil je definitief uit je burn-out? Klik hieronder en bestel de 3-delige videoserie…