Vriendelijkheid is een strategie en heeft een functie

Toen ik voor het eerst hoorde dat je vriendelijk bent omdat je iets gedaan wilt krijgen, geloofde ik dat niet. “Nee, zo ben ik niet”, dacht ik toen. Maar toen ik er eens beter over na ging denken… realiseerde ik me dat iedereen dat doet. Ik dus ook. Toen ontdekte ik dat vriendelijkheid eigenlijk wordt ingezet om er iets voor terug te krijgen. Je bent vriendelijk en past je aan aan je ouders omdat je wilt dat ze voor je zorgen. Want je hebt liefde, aandacht en verzorging nodig.  

Veel mensen hebben geleerd om altijd vriendelijkheid te beoefenen. Om anderen voor te laten gaan. Om zelf het kleinste stukje van de taart te nemen. Kortom om altijd voor anderen klaar te staan en het anderen naar de zin te maken. Als je dit in alles doorvoert gaat dit al snel ten koste van jezelf.

Jouw collega vraagt om jouw hulp. 
Eigenlijk voel je jezelf niet helemaal lekker. Je hebt zelf ook meer dan voldoende te doen. En je weet dat je thuis ook niet rustig bij kunt komen van je werk omdat daar ook nog een berg met wasgoed en andere huishoudelijke taken op je liggen te wachten. Daarnaast heb je die afspraak met die vriendin al een paar keer afgezegd, gewoon omdat het je allemaal te veel is. En toch hoor je jezelf “ja” zeggen tegen jouw collega.

Door altijd vriendelijk te zijn doe je jezelf te kort. Je staat voor iedereen klaar en dat kost bergen energie. Je laat anderen jouw tijd bepalen waardoor jij altijd achter de feiten aanrent om je eigen zaken voor elkaar te krijgen. En als je dat lang genoeg doet, gaat jouw vriendelijkheid ten koste van jouw gezondheid. Want jouw lichaam trekt het op een gegeven moment niet meer dat je meer energie weggeeft dan je oplaad. Dan krijg je diverse stressklachten zoals; slecht slapen, hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met concentratie, je lontje wordt korter, en het wordt steeds lastiger om te genieten.

Realiseer je dat zo`n 90% van ons “aardige handelen” plaats vindt tussen strategisch opereren en oprechte vriendelijkheid. Dit stelt Roos Vonk, hoogleraar psychologie. Volgens Vonk denken we namelijk helemaal niet zo goed na over ons eigen gedrag en waarom we vriendelijk zijn tegen iemand. We denken vaak dat we aardig zijn om er te zijn voor anderen, maar onbewust zijn we vaker aardig omdat het je zelf iets oplevert.

Wordt je bewust van jouw motief om aardig te zijn. Ik dacht vroeger ook dat ik heel onzelfzuchtig was door altijd voor een ander klaar te staan. Maar toen ik dat ging onderzoeken merkte ik dat ik veel dingen deed om bijvoorbeeld aardig gevonden te worden. Om niet afgewezen te worden, om bij de groep te horen. Als je een ander het grootste stuk geeft, hoop je dat de ander je aardig vindt en later weer iets voor jou doet. Er is niets mis mee om vriendelijk te zijn, maar meestal is dit mechanisme van aardig doen doorgeslagen bij mensen met  overspannenheid of een burn-out.

Soms zijn mensen aardig omdat ze weten dat ze met een collega vakantiedagen moeten ruilen. Meestal zijn ze gewoon aardig omdat het wel eens van pas kan komen. Dit wordt beaamd door Richard Engelfriet, communicatietrainer en auteur van het boek ‘Hoe vang ik een rat?’. Volgens Engelfriet zijn mensen in privé-situaties aardig om het aardig zijn. Maar willen ze in werksituaties iets van de ander gedaan krijgen. Aardig zijn is dan een middel tot een doel. Hoe aardig of onaardig mensen tegen iemand zijn op het werk hangt niet helemaal af van de persoon, maar wel van diens functie.

Koste wat het kost aardig willen zijn, geeft je niet wat jij nodig hebt. Het aardig zijn voor anderen ten koste van jezelf schiet zijn doel voorbij. Omdat je hierbij jouw grenzen negeert en je niet meer afvraagt wat jij eigenlijk wilt of nodig hebt. Je zorgt dan beter voor een ander dan voor jezelf. Terwijl je juist beter voor een ander kunt zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt.

5 stappen om te zorgen dat jouw vriendelijkheid niet langer stress oplevert
  1. Realiseer je dat jouw aardig zijn voor anderen vaak niet zo onzelfzuchtig is als dat je denkt;
  2. Onderzoek wat het jou oplevert om aardig te zijn;
  3. Vraag je af wat het jou kost om dat in dat geval te doen;
  4. Vraag jezelf af of je dit de moeite waard vindt;
  5. Op deze manier kun je nu een bewuste keuzes maken.

Een vrouwelijk klant van mij was totaal uitgeput. Toen ik hoorde wat ze allemaal deed, was het me al snel duidelijk wat er aan de hand was. Ze deed vooral heel veel voor anderen en niets voor zichzelf. Ze was mantelzorgster voor haar ouders, werkte 3 dagen in de week, en had daarnaast nog twee vrijwilligersactiviteiten. En dat terwijl ze echt heel erg weinig energie had. Ik maakte haar duidelijk dat ze eerst goed voor zich zelf moest zorgen zodat ze meer energie had. Ik hielp haar om prioriteiten te stellen waardoor ze haar leven anders ging inrichten. Daarnaast legde ik uit hoe ze beter voor zichzelf kon zorgen zodat ze niet langer meer energie uitgaf dan ze had. Hierdoor kon ze eindelijk weer opladen.

Dus stop met vriendelijkheid ten koste van jezelf. Niemand heeft iets aan jou als jij jezelf voorbij loopt en jij krijgt er alleen maar stressklachten van. Terwijl als je je realiseert waarom je vriendelijk bent voor anderen je betere keuzes kunt maken. Keuzes waardoor jij beter voor jezelf zorgt zodat jij meer energie en tijd hebt en je weer kunt genieten. 

Door: Nanda Noorlander van N-balans. (Nanda Noorlander helpt mensen die last hebben van overspannenheid of een burn-out van overleven naar leven. Zodat ze meer rust en meer energie hebben en ze weer kunnen genieten en eindelijk weer gelukkig zijn.)

En dan hoor ik nu graag van jou! Wil je definitief uit je burn-out? Klik hieronder en bestel de 3-delige videoserie… ?