Hoe kun je je verantwoorden bij een burn-out?

Als je zelf niet weet wat er aan de hand is, is het ook lastig om dat aan een ander uit te leggen. Dat ervaarde ik toen ik mijn burn-out had. Ik trok me heel erg terug en probeerde zo veel mogelijk sociaal contact te vermijden. Als ik het gevoel had dat ik me moest verantwoorden dan zei ik dat het me even te veel was. Er waren wel wat zaken die ik kon noemen die er speelde, dat maakte dat het logisch klonk en mensen meestal niet verder door vroegen. En dat was maar goed ook. Want ik snapte het zelf ook niet. Gelukkig erkende mijn bedrijfsarts mijn situatie wel. Hij was ook degene die bevestigde dat het niet raar was dat het me teveel was.

Voor mensen die zelf nog nooit met een burn-out te maken hebben gehad is een burn-out lastig te begrijpen. En sterker nog, grote kans dat je het zelf ook nog niet begrijpt. Als mensen dan vragen stellen sta je met je mond vol tanden. Je wilde dat je het wist… Wat moet je nou zeggen? En als je het probeert uit te leggen en ze reageren met onbegrip dan raak je helemaal ontmoedigd en komt het hard aan.

Dit zijn het soort opmerkingen dat mensen met een burn-out vaak horen: “Gewoon even je schouders er onder”, of “Je moet je niet zo aanstellen”. Soms proberen mensen wel begripvol te zijn maar slaan ze alsnog de plank mis: “Ja, ik ben ook wel eens moe”. En je voelt je helemaal onbegrepen als je partner zegt: “Jij bent de hele dag thuis en hebt niets te doen, dus kun je echt wel even…”

Terwijl je je zelf al rot voelt heb je ook nog eens het gevoel dat je je moet verantwoorden. Je voelt je schuldig naar je naasten omdat je de meest normale dingen niet meer kunt opbrengen. Op je werk voel je je ook schuldig omdat je je collega’s met jouw werk opzadelt. Je voelt je mentaal, fysiek, en emotioneel al uit balans. Je leven voelt als één grote puinhoop en je weet niet hoe je het op moet lossen.

Ergens begrijp je zelf niet goed waarom je een burn-out hebt en schaam je je ervoor. Als een ander dan iets zegt of vraagt over je burn-out heb jij het gevoel dat je je moet verantwoorden. Maar dat is lastig als je zelf nog worstelt met wat er nou precies aan de hand is. Emoties die alle kanten op vliegen, schuld en schaamte gevoelens die je ervaart. Je wilt zelf ook zo snel mogelijk weer beter worden dus voelt je rot als je omgeving geen begrip toont.

Ten eerste je bent niet verplicht verantwoording af te leggen aan anderen. Je kunt aan jouw naasten uitleggen dat je al een tijd te veel hooi op je vork hebt genomen en het nu te veel is geworden. Je hoeft verder inhoudelijk niet op de details in te gaan. Als je dat bij iemand die dichtbij je staat wel wilt doen, kan dat natuurlijk wel. Maar als je zelf nog niet weet wat er precies allemaal speelt kan dat juist voor verwarring zorgen.

Voor andere mensen is een gebroken arm met gips erom zichtbaar. Een burn-out is voor andere mensen niet zichtbaar. Hierdoor zien mensen aan de buitenkant niet wat er zich allemaal in jou afspeelt. En als je daar dan ook nog eens moeilijk over kunt praten omdat het op dit moment in jou ook een chaos is dan kun je anderen mensen dat niet kwalijk nemen.

Doordat je nu extra gevoelig bent kunnen dingen nu harder binnen komen dan normaal. Het is belangrijk dat je dit niet persoonlijk opneemt. Je er niet over gaat zitten piekeren en het je aantrekt. Soms kunnen mensen het niet begrijpen en dan zegt dat meer over hun dan over jou. Laat het dan, je hoeft niet aan iedereen verantwoording af te leggen.

7 Stappen om te gaan met je omgeving bij een burn-out

1. Je hoeft je aan niemand te verantwoorden;
2. Als je het je naasten wil uitleggen zeg dat je te veel hooi op je vork hebt genomen;
3. Laat je niet uit het veld slaan als anderen het niet begrijpen. Niet iedereen HOEFT het te begrijpen;
4. Neem wat mensen zeggen niet persoonlijk, ze weten waarschijnlijk niet wat een burn-out echt is;
5. Weet dat je je niet hoeft te schamen of schuldig hoeft te voelen. Juist betrokken mensen krijgen een burn-out;
6. Probeer je zo min mogelijk bezig te houden met wat anderen denken;
7. Focus je op jouw herstel, dat is het enige wat nu ECHT belangrijk is.

Dat een collega het niet begreep dat snapte Sonja wel. Maar dat haar eigen partner commentaar had op hoe het huishouden erbij stond dat ging haar echt te ver. Ik vroeg haar of ze hem had uitgelegd hoe ze zich voelde. Maar nee, ze had de neiging om zich altijd groot en sterk voor te doen. Waardoor haar partner totaal niet snapte waarom ze nou ziek thuis zat. We bereidde samen een gesprek voor. En pas toen ze hem uitleg gaf over haar situatie, snapte hij dat het gewoon echt niet ging en dat ze zijn hulp nodig had. Ze maakte afspraken en vanaf toen ging het beter. 

Kortom heb je een burn-out? Focus je op jouw herstel. Je hoeft niet iedereen verantwoording af te leggen. Wil je naasten wel iets vertellen? Zeg dan zeg je dat je te veel hooi op je vork hebt genomen. Zodra je tijdens je herstel ontdekt wat er nog meer speelt KUN je dat delen, maar dat hoeft niet.

Door: Nanda Noorlander van N-balans. (Nanda Noorlander helpt mensen die last hebben van overspannenheid of een burn-out van overleven naar leven. Zodat ze meer rust en meer energie hebben en ze weer kunnen genieten en eindelijk weer gelukkig zijn.)

En dan hoor ik nu graag van jou! Wil je definitief uit je burn-out? Klik hieronder en bestel de 3-delige videoserie… !